سپتیک تانک (Septic Tank) به عنوان مهمترین بخش تصفیه فاضلاب بی هوازی، یک مخزن مکعبی یا استوانهای میباشد که به کمک فرآیند تجزیه باکتریهای بی هوازی، میتواند تا 60-70% آلودگیهای فاضلابی را حذف نماید. انواع سپتیک تانک ها میتوانند بصورت 1 یا 2 انباره طراحی شوند و در داخل بوسیله مکانیسمی مهندسیشده، اقدام به ته نشین کردن فاضلاب جامد ورودی میکنند. بدلیل تهنشینی فاضلابها، لایههای مختلف روغنها (در بخش بالایی مخزن سپتیک)، پساب شفاف (بخش وسط) و مواد جامد و لجنها (در بخش زیرین)، از همدیگر جدا میشوند.
حال تصفیه بیولوژیکی آلودگیهای فاضلابی توسط سپتیک تانک و به کمک باکتریهای بیهوازی، انجام میشود. پس از پالایش، پساب شفاف بدست آمده به مخزن ثانویه انتقال مییابد. نکتهی قابل اهمیت اینجاست که این پسابها هنوز بطور کامل پاکسازی و تصفیه نشدهاند. بنابراین بایستی به چاههای جذبی یا مراحل بعدی فرآیند پالایش فاضلاب هدایت شوند. اینگونه گندانبارها از انواع جنسهای بدنه پلی اتیلنی، بتنی، فایبرگلاسی و… ساخته میشوند.
سپتیک تانک چیست؟
مخزن سپتیک یکی از پرکاربردترین دستگاهها در صنعت تصفیه فاضلاب (فاضلاب خانگی، صنعتی، حیوانی یا انسانی) بوده که در چندین دهه اخیر مورد استقبال قرار گرفته است. سپتیک تانک محفظهای است که از دو قسمت تشکیل شده است. مواد فاضلابی درون این مخازن، ته نشین و شناورسازی میشوند. بصورتیکه مواد جامد و فضولات در قسمت اول مخزن انباشته شده و از طریق میکروارگانیسمهای بی هوازی (هتروتروف) تجزیه میگردند که نهایتاَ به مایعی بدبو تبدیل میشوند. علت بدبو بودن آن، متصاعدشدن گاز متان میباشد که بایستی از طریق ونت (بالای گندانبار) به بیرون انتقال داده شود.
باتوجه به زمان ماندی که در طراحی سپتیک تانکها مدنظر قرار میگیرد، رشد باکتریهای بی هوازی شروع میشود. همزمان با ته نشینی مواد جامد فاضلابی، باکتریهای هتروتروف شروع به تجزیه فاضلاب و لجن میکنند. ضمن اینکه مخزن بخش اول سپتیک تانک پر میگردد و نهایتا بعد از چند سال بایستی انباره تعفن و گندانبار لجنکشی شود. پساب تصفیهشده فاضلاب به بخش دوم سپتیک تانک انتقال یافته و سپس بهسوی چاه جذبی/یا اگوی شهری هدایت میشود. (میان مخزن اول و دوم، یک سرریزگاه دارای فیلتر وجود دارد)
لزوم خرید سپتیک تانک های نوین
میزان آلودگی فاضلابی كه از سپتیک تانک خارج میشود، تقریبا معادل میزان آلودگی فاضلاب خارجشده از استخرهای ته نشینی اولیه در تصفیه خانههای فاضلاب میباشد. یعنی در مخازن سپتیک سنتی، تقریبا 30 درصد كاهش آلودگی رخ میدهد. در حالیکه گروه صنعتی سازآب با استفاده از تکنولوژی برتر و بروز سیستم تصفیه RBC در سپتیک تانک های نوین و پیشرفته، میزان الودگی را تا 70 درصد کاهش میدهد. بههمین دلیل سیستم نوین مذکور در بخشی از سپتیک تانک که حجم کمتری داشته و فقط حاوی پساب هست تعبیه میشود تا بصورت 70 درصدی این آلودگی کاهش یابد.
با استفاده از سیستم RBC درون سپتیک تانک، عملا” بایوفیلم (Biofilm) تشكیل شده و راندمان حذف BOD افزایش مییابد. بدین ترتیب پساب فاضلابی با كیفیتتری وارد محیط زیست میگردد.
با توجه به 2 انباره بودن گندانبارهای نوین، هم رشد باکتریهای بی هوازی بهتر خواهد بود. و هم پسابهای شفاف بهخوبی در انباره دوم (مخزن سپتیک ثانویه) جمعآوری شده و آرامش مییابند. بعد از ته نشینی مواد جامد و تجزیه آن توسط باکتریهای بی هوازی، پساب خاکستری بایستی توسط لوله خروجی به چاه جذبی یا خط انتقال/تصفیه فاضلاب شهری هدایت شود. چراکه همچنان دارای مقادیر قابلتوجهی آلودگی هستند.
جایگاه مخزن سپتیک در فرآیند تصفیه فاضلاب
بمنظور تصفیه انواع فاضلاب، میتوان از راهها و مراحل مختلفی بهره گرفت که در این میان، استفاده از مخزن سپتیک تانک سادهترین و اولین مرحله تصفیه فاضلاب میباشد. البته چنانچه چربی گیر پلی اتیلن نصب شده باشد، سپتیک تانک دومین مرحلهی پالایشی خواهد بود. بدین ترتیب که روغنها و چربی، ابتدا توسط چربیگیرها گرفته میشود. سپس پساب سبکتری به مخازن سپتیک وارد میگردد و عملیات تهنشینی و تجزیه عناصر اضافی، انجام میشود. سپس با رفع دو سوم از آلودگی فاضلابها، پساب بدست آمده به سمت مراحل بعدی انتقال مییابد.
شایان ذکر است که میتوان بار آلودگی پساب را تا 100% هم کاهش داد. بدینمنظور باید از پکیج تصفیه فاضلاب استفاده نمود.
تجهیزات پیشنهادی: منهول
نحوه عملکرد سپتیک تانک فاضلاب
بسیاری از کارشناسان حوزه تصفیه فاضلاب معتقدند که بههیچ وجه نمیتوان جایگزینی برای سپتیک تانک پیدا نمود. بطوریکه حتما باید در مراحل اولیه تصفیه جهت رقیق نمودن فاضلاب جامد، این سیستمها مورد استفاده قرار بگیرند. مجرای ورودی مخازن سپتیک بصورت 45 درجه طراحی شده است. بدیندلیل که جریانات فاضلابی با تلاطم کمتری وارد مخزن اولیه شوند و سریعتر تهنشین گردند. مخزن اولیه حجمی معادل با 2/3 (دوسوم) از کل مخزن را داراست. زیرا علاوه بر ورود پساب، باید پذیرای لایههای روغنی، مواد جامد و لجنها نیز باشد.
بعد از ورود فاضلاب به این بخش، لجنها و جامدات موجود در فاضلاب به دلیل وزن بالا ته نشین شده و روغنها/ چربیها به دلیل چگالی کمتر در بالای سپتیک تانک میمانند. پسابهای خاکستری نیز در لایهی میانی باقی مانده و به بخش بعدی مخزن سپتیک منتقل میشوند. گندانبار باید به صورتی طراحی گردد که زمان ماندگاری فاضلاب به حدی باشد تا 60-70 درصد مواد جامد معلق از جریان فاضلاب حذف گردد. درصورت نیاز میتوان با نصب فیلتر شنی ذرات بیشتری را نیز از جریان فاضلاب حذف نمود.
این تجمع مواد با چگالی بیشتر در کف سپتیک، باعث ایجاد لجن میگردد که محل امنی برای ایجاد و رشد باکتریهاست. باکتریهای بی هوازی با واکنشهای بیولوژیکی، مواد آلی ته نشین شده را تجزیه کرده و فاضلاب تصفیه میگردد. لجنها به دو صورت گاز (تجزیه بیولوژیکی) و مایع از سپتیک تانک خارج میگردند. درادامه پساب فاضلاب بخش اول با عبور از مسیر ارتباطی تعبیهشده در دیواره جدا کننده (سرریزگاه)، وارد بخش دوم سپتیک خواهد شد. در نهایت پساب عاری از مواد لجنی، از طریق لوله خروجی سپتیک تانک خارج میگردد. غالباَ مجرای خروجی نیز با شیب 45 درجه تعبیه میشوند تا از تلاطمات پساب به هنگام ریزش در چاه جذبی، کاسته شود.
حجم و ظرفیت مخزن سپتیک
ظرفیت و حجم سپتیک تانک بسته به نیاز مشتری متغیر بوده و پس از اخذ اطلاعات مربوطه از کارفرما، طراحی توسط کارشناسان ارشد مجموعه سازآب انجام میگیرد. درحالت کلی تولید دستگاه سپتیک از حجم 3 مترمکعب شروع شده و تا 100 مترمکعب ادامه دارد. درصورت نیاز به حجمهای بالاتر، میتوان سپتیک تانکهای پرظرفیتتری را نیز در محل پروژه احداث و نصب نمود.
البته امکان تولید سپتیک تانک در ظرفیت پایینتر نیز وجود دارد. بصورتیکه تولید مخزن سپتیک 2000 لیتری و حتی مخزن فاضلابی 1 مترمکعب نیز برای مهندسین شرکت سازآب مقدور میباشد. اگرچه که این حجمها کارایی لازم را نخواهند داشت!
نتیجه طراحیها و تحقیقات انجامشده نشان داده است که معمولا انبارههای تعفن زیر 10 مترمکعب برای مصارف خانگی و گندانبارها و مخازن سپتیک بالای 10000 لیتر برای مصارف صنعتی مناسب هستند. معمولا در کارخانجات و واحدهای صنعتی، گندانبارهای با ظرفیت 20 مترمکعب به بالا نصب میگردند.
انواع سپتیک تانک
طبیعتا سپتیک تانک همانند سایز مخازن میتواند از مواد گوناگونی نیز تولید شود.
- فایبرگلاس
- سپتیک تانک پلی اتیلن. (محبوبترین و مقرون بصرفهترین نوع گندانبار بشمار میرود)
- بتنی
- کامپوزیتی
- آجری.
شایان ذکر است که در مجموعه صنعتی ساز آب، انواع مخزن سپتیک بتنی، فایبرگلاس و پلیاتیلنی تولید میگردد.
گندانبار بتنی و آجری
به دلایل متعددی نظیر:
- وزن سنگین،
- زمان طولانی ساخت درجا در محل،
- اجرای اجباری بهحالت عمودی،
- طول عمر پایین،
- راندمان کم،
- عدم آببندی دقیق،
- مقاومت شیمیایی/اسیدی پایین دیوارهها و کف سپتیک تانک بتنی،
- هزینه بالا،
- و عدم قابلیت جابجایی (پس از نصب)
سپتیک تانک های بتنی از مقبولیت بالایی برخوردار نیستند. ولی در مقایسه با چالههای فاضلابی خیلی بهتر هستند. امروزه با طراحی و تولید سپتیک های بتنی پیش ساخته، اوضاع برای تقاضای این نوع سیستمها بهبود یافته است. اجرای سپتیک تانکهای آجری نیز بسیار زمانبر بوده و هزینههای جانبی زیادی دارند. بهاین مشکلات، راندمان پایین و عدم آببندی مناسب آنها را نیز اضافه نمایید تا کاملاَ از مقرون بهصرفگی به دور باشند!!. گندانبارهای آجری، امروزه کاملَ منسوخ شده بشمار میآیند.
سپتیک تانک فایبرگلاس (Fiberglass Septic Tank)
تولید سپتیک تانک فایبرگلاس به صورت یکپارچه یا پنلی امکانپذیر است که بر اساس سفارش مشتری تولید میگردند. به لحاظ عملکرد، مدلهای یکپارچه و پنلی تفاوت جزئی با یکدیگر دارند. اما مجموعاَ بدلیل ویژگیهای ماهیتی مشابه میان پلیاتیلنها و فایبرگلاس، مخازن سپتیک پلی اتیلن مورد انتخاب کارفرمایان هستند. زیرا از قیمت به مراتب پایینتری بهره میبرند. (مگر اینکه فاضلاب موردنظر دارای مقادیر قابل توجهی اسید/مواد شیمیایی خاص خورنده باشد)
محصول پرفروش: مخزن فایبرگلاس
سپتیک تانک پلی اتیلن
سپتیک تانک پلی اتیلن دارای ساختاری دو قسمته؛ ولی غیر یکسان از نظر فضا میباشد. بدینصورت که کل طول دستگاه به 1/3 و 2/3 تقسیم بندی میشود و جداسازی این دو بخش با تعبیه بافل یا دیواره میانی انجام میگیرد. (یک مخزن 66% از حجم کل و مخزن ثانویه 33% از حجم کل دستگاه را در بر میگیرد)
یکی دیگر از قابلیتهای منحصربفرد سپتیک تانکهای پلی اتیلن، دارا بودن دریچه بازدید بالای مخزن برای هر دو قسمت بصورت مجزا میباشد. این امر بازدید از بخشهای سپتیک تانک پلی اتیلن و تعیین زمان تخلیه فضولات ته نشین شده در قسمت اول دستگاه را تسهیل مینماید. لازم بذکر است که از مقاوم بدنه بالا و قابلیت تحمل نیروهای جانبی گرفته؛ تا ماندگاری طولانی، مقاومت شیمیایی و امکان نصب دفنی، همه و همه از جمله ویژگیهای مخزن سپتیک پلی اتیلن میباشد.
به جهت مطالعه بیشتر، در زیر فایل پی دی اف مزایای سپتیک پلی اتیلن قرار داده شده است:
«فایل PDF مزایای سپتیک تانک پلی اتیلن »
علایم هشدار دهنده پر شدن سپتیک تانک
- تخلیه آهسته آب و فاضلاب خروجی از توالت، سینکها، چاه حمام، دستشویی
- پشتیبان گیری ضعیف فاضلاب
- انتشار بوی نامطبوع در اطراف محل دفن سپتیک تانک و میدان تخلیه
- راکد ماندن آب در نزدیکیهای مخزن سپتیک/میدان تخیله؛ و رشد عالی چمن و علف در این نواحی
- تولید صدای غرغره از سیستم لوله کشی در منزل
- توجه به لول سنج اولتراسونیک. (که میزان پر شدن مخزن سپتیک را نشان میدهد)
زمان تخلیه مخازن سپتیک
به طورکلی زمان تخلیه سپتیک تانک به عواملی نظیر:
- حجم مخزن،
- میزان دبی ورودی و تولید فاضلاب،
- تناسب ظرفیت گندانبار با نوع میزان تولید فاضلاب،
- کیفیت کارکردی دستگاه و راندمان تجزیه بیولوژیک باکتریهای بی هوازی؛ و
- نوع کاربری
بستگی دارد. در حالت عادی، زمان تخلیه سپتیک تانک هر 3 الی 4 سال است. اما گاهاَ طبق بررسیهای صورت گرفته، به سالی یکبار تخلیه نیز نیاز نخواهد بود.
عوامل موثر بر عملکرد نادرست سپتیک تانک
در ادامه مهمترین پارامترهایی که بر عملکرد ناصحیح گند انبار (و خرابی سپتیک تانک ها) تاثیرگذار هستند، آورده شده است.
فرسایش و حرکت زمین
کوچکترین سایش و حرکت در لایههای زیرین زمین، احتمال اعمال فشار بر روی بدنه مخزن سپتیک را افزایش داده و موجب ترک یا نشتی میگردد. ضمناَ موجب نفوذ آبهای زیرزمینی به داخل مخزن و عدم تصفیه نامناسب خواهد گردید. این عامل همچنین باعث راندن سرباره به پایینتر و فشردگی میشود و در نتیجه هزینه تخیله، به مراتب افزایش مییابد.
رشد ریشههای درختان و گیاهان در نزدیکی سپتیک تانک
درصورت وجود درخت یا گیاهان در نزدیکی محل نصب سپتیک تانک، احتمالاَ شاهد مشکلی بسیار بحرانی خواهیم بود. چرا که ریشه گیاهان علاقه زیاد به رشد در محل تخلیه و نصب گندانبار برای جذب آب و مواد مغذی ناشی از پساب خروجی دارند. بنابراین ممکن است ریشه این درختان و گیاهان به درون لوله ورودی یا خروجی فاضلاب/پساب مخزن سپتیک نفوذ کنند و عملکرد بهینه دستگاهها را مختل کنند.
گرفتگی حفره میان قسمت اول و دوم مخزن سپتیک
گاهی با عدم رعایت ساکنین منزل و انداختن:
- پوشک،
- دستمال کاغذی،
- مو،
- چسب
و… به درون چاههای فاضلابی، ممکنست حفره میانی در داخل مخزن سپتیک تانک مسدود گردد. فلذا عملیات عبور و تصفیه فاضلاب به سختی انجام شود!!
عدم بازدیدهای دورهای منظم از سپتیک تانک
بازرترین نوع مشکل در هنگام استفاده از سیستمهای سپتیک تانک، ممکن است همین مسئله باشد. با دریافت دستورات شرکت سازنده سپتیک تانک در ارتباط با دورههای بازدید و تخلیه لجنهای درون انبارههای تعفن، از بروز این مشکل جلوگیری کنید. تخلیه سربارههای تهنشینشده درون گندانبار بسته به عوامل مختلف (شیوه نگهداری، میزان تولید فاضلاب و ظرفیت مخزن سپتیک) از 1 تا 5 سال متفاوت خواهد بود.
خرابی لولههای شیب دار ورودی و لولههای بافل
ممکن است لولههایی که فاضلاب را به درون مخزن هدایت میکنند، در شیب نامناسبی دفن شده باشند. یا لولههای بافل درون مخزن سپتیک تانک در اثر تخلیه نامناسب، دچار اختلال گردند.
تردد بیش از حد خودروها بر روی محل نصب و میدان تخلیه
غالباَ سپتیک تانک ها در زیر زمین هستند و همیشه مشخص نیست که کجا نصب شدهاند. گاهی اوقات (در موارد نادر) ممکن است:
- وسایل نقلیه مزرعهای مانند تراکتور از بالای گندانبار عبور کنند.
- و یا شاید شاید یک سواری شخصی روی آن پارک کند.
اینگونه وزن اضافی میتواند فشار کافی بر انباره تعفن وارد کرده و صدمات قابل توجهی را ایجاد کند. حتی ممکن است باعث فروپاشی آن شود. بنابراین مطمئن شوید که محل نصب مخازن سپتیک به طور واضح علامت گذاری شدهاند. اگر از سیستم غوطهوری استفاده میکنید، بهترست که مخزن سپتیک را نیز محفوظ داشته و علامت گذاری کنید.
فشار هیدرواستاتیک وارده
فشار هیدرو استاتیک زمانی اتفاق میافتد که حجم آب زیر سپتیک تانک آنقدر زیاد باشد که باعث جابجایی و حرکت به سوی بالای مخزن شود. چنین مشکلی حاد است که سریعا باید توسط متخصصان برطرف گردد. (به ندرت رخ میدهد)
عدم نصب درست مخزن سپتیک تانک
اگر نصب سپتیک تانک با قوانین استاندارد وضع شده هر ایالت مطابقت نداشته باشد و مشکلات زیست محیطی ایجاد کند، چه بسا حکم زندان برای صاحب ملک به همراه داشته باشد. نصابان حرفهای با انجام آزمایش نفوذ و تعیین اندازه/و عمق صحیح، اقدام به نصب سپتیک تانک میکنند.
قدیمی بودن سیستم تصفیه فاضلاب
مخازن سپتیک قدیمی دارای لوله غوطه وری نبوده و اغلب یک مخزن تک محفظهای بودند. از اینرو عملکرد شدیداَ ضعیفی داشتند!.
میزان بازدهی تصفیه سپتیک تانک
در حالت کلی میزان تصفیه کنندگی مخازن سپتیک تانک (SEPTIC TANK) در کاهش آلایندههای زیست محیطی بین 30 تا 65 درصد برآورد گردیده است. مخزن سپتیک قادر به کاهش آلایندههایی از قبیل:
- COD ،
- BOD5،
- TSS و
- TS5
میباشد. راندمان مخزن اولیه گندانبارها در حذف BOD5 بیش از مخزن ثانویه میباشد. برای افزایش راندمان تصفیه فاضلاب توسط مخازن سپتیک میبایست زمان ماند فاضلابهای ورودی حدودا 24 ساعت در نظر گرفته شود. در نتیجه میتوان حجم انبارههای تعفن را کمی بالاتر از ظرفیت اسمی در نظر گرفت. نمودار افزایش راندمان با افزایش زمان ماند خطی نیست. بطوریکه به ازای افزایش 100 درصدی در ظرفیت سپتیک تانک، راندمان تصفیه آن تنها در حدود 20-40 درصد افزایش پیدا میکند. نرخ تصفیه کنندگی مخازن ذخیره فاضلاب در جذب آلایندهها به قرار زیر است:
-
- حذف لجن و سربارههای قابل ته نشینی 80 تا 90 درصد
- برطرف سازی انواع روغن و چربی و گریسها 50 تا 75 درصد
- حذف بیوگازها و مقدار BOD5 حدود 30 تا 35 درصد.
اجزای ساختمان سپتیک تانک
ساختمان کلی سپتیک تانک پلی اتیلن دارای اجزای تشکیل دهنده زیر است:
- بدنه
- لولههای ورودی و خروجی فاضلاب: وظیفه انتقال فاضلاب به داخل مخزن سپتیک و خروج از آن را بر عهده دارند. (لوله خروجی T شکل از عبور جامدات با پساب جلوگیری میکند)
- بخش اولیه سپتیک تانک: شامل حدودا دو سوم از حجم مخزن اصلی است که عملیات ته نشینی و تجزیه فاضلاب در این قسمت از دستگاه رخ میدهد.
- دیواره جدا کننده: این دیواره مخزن اصلی سپتیک را به دو ناحیه تقسیم میکند. انتقال فاضلاب بین مخزن اولیه و ثانویه، از میان این صفحه (توسط مخرج سرریزگاه) انجام میشود.
- مخزن زلال سازی سپتیک تانک (مخزن ثانویه): شامل حدودا یک سوم از حجم مخزن اصلی سپتیک تانک است. فاضلاب پس از خروج از مخزن اولیه، در این قسمت تجمع مییابد.
- تهویه یا لوله ونت: مجرایی است که در بالای مخزن گندانبار، برای خروج گازهای تولیدشده از تصفیه بیولوژیکی تعبیه میشود.
- درپوش
- نردبان
کاربردهای سپتیک تانک
از سپتیکها در مکانهای مختلفی برای پیش تصفیه فاضلاب و تصفیه مقدماتی استفاده میشود:
- کاربرد سپتیک تانک بمنظور تصفیه فاضلاب واحدهای مسکونی، تجاری و اداری
- تصفیه فاضلاب دامداریها و کشتارگاهها
- تصفیه فاضلاب استخرها
- کارخانجات/واحدهای صنعتی
- پادگانهای دور از شهرها
- سپتیک تانک رستوران، هتل و…
مراحل نصب سپتیک تانک
اگرچه که در سیستمهای رستورانی، به همراه انباره تعفن از چربیگیر هم استفاده میگردد. اما بطور کلی به هنگام نصب سپتیک تانک ها از تکنیکهای مختلفی بهره گرفته میشود که در زیر به مهمترین آنها بصورت تیتر وار اشاره خواهیم نمود:
- حفر چاهک نصب. بطوریکه کف آن کاملاَ صاف و تراز بوده و عاری از هرگونه سنگ و یا شیء تیز باشد. ضمناَ ابعاد چاهک باید علاوه بر جایگیری و نصب کامل سپتیک تانک، از جانب نیز مقداری خالی باشد تا نهایتاَ توسط خاکهای الک شده پر گردد.
- بررسی عمق و دیوارهها. عمق ترانشه حفرشده باید متناسب با ابعاد سپتیک باشد تا لوله ونت و… مقداری بالاتر از سطح زمین قرار گیرند. چنانچه خاک دیواره گودال سست باشد، بهترست دیواره را بصورت کج و با کف کوبی، آماده سازی کنید.
- بهترست کف را با لایهای 10 الی 15 سانتیمتری از بتن مگر، استحکام ببخشید.
- بهکمک جرثقیلهای دارای قلاب ساپورتر مخصوص، مخزن سپتیک را در جای خود (درون گودال) قرار دهید.
- سریعاَ اتصالات مربوط به گندانبار را وصل نمایید. (تا گرد و خاک کمتری وارد مخزن و لولههای ورودی/خروجی شود)
- خاک حفاری شده گودال را الک کنید تا از درشتی آن کاسته شده و عناصر تیز آن جدا گردد. سپس خاک الک شده را به اطراف فضای خالی محل نصب سپتیک تانک بپاشید تا کاملاَ پر گردد و دستگاه مستحکم شود.
- عملیات خاک کوبی را به جهت استحکام بیشتر انجام دهید. (به هیچ عنوان نه خاک را بصورت مستقیم روی دستگاه بریزید و نه در طی عملیات کفکوبی، به گندانبار ضربه نزنید!)
- روی دستگاه، بهترست با لایهای 10 الی 20 سانتیمتری از بتن مگر عیار بالا پوشانده شود. (تا فشارهای جانبی حاصل از رفت و آمد انسانها و تردد خودرو بر روی آن کمتر گردد)
نکات طراحی سپتیک تانک
پیشتر به اجزای تشکیل دهنده و نحوه عملکرد مخازن سپتیک اشاره نمودیم. اما طراحی سپتیک تانک بطور کلی به:
- تعداد کاربران،
- میزان آب مصرفی و
- ویژگیهای فاضلاب
بستگی دارد. مدت زمان ماند فاضلاب در گند انبار جهت تفکیک و تصفیه اولیه، در مرحله طراحی سپتیک تانک 48 ساعت در نظر گرفته میشود. نکته مهم اینجاست که دسترسی به هر دو محفظه مخزن سپتیک (از طریق دریچههای بازدید) الزامی میباشد. همچنین طراحی ونت هوا برای این سیستمها الزامی میباشد. در مورد طراحی نمونههای بتنی و گندانبارهای عمودی، ماجرا قدری متفاوت است. زیرا در این دستگاهها وجود چهارپر و دیگ تفکیک مایع از جامدات، زمینه را برای ته نشینی پساب جامد ورودی به دستگاه فراهم میکند و پسابی فاقد جامدات از دهانه خروجی انباره تعفن بتنی خارج میشود.
محاسبه ظرفیت مخزن سپتیک تانک
برای محاسبه ظرفیت سپتیک تانک با هدف تصفیه فاضلابهای بهداشتی بر اساس استانداردهای BS6297 از فرمول زیر استفاده میشود:
V=2000+C*P
V: نشاندهنده حجم و ظرفیت سپتیک تانک بر حسب لیتر
C: سرانه تولید فاضلاب در شبانه روز (لیتر)
P: تعداد نفرات ساکن در یک خانوار.
حجم فاضلاب بهداشتی معمولا با تعداد افراد تحت پوشش رابطه مستقیم دارد. سرانه تولید فاضلاب به جهت محاسبه ظرفیت سپتیک تانک به ازای هر نفر، مطابق جدول زیر است:
ردیف | نوع کاربری | متراژ (متر) | فاضلاب تولیدی به ازای هر نفر در شبانهروز |
1 | واحدهای مسکونی شهری | 50-120 | 20 لیتر |
2 | ویلاهای مسکونی | 120-200 | 150 لیتر (لیتراژ کلی تخمینی) |
3 | ساختمانهای اداری با تایم کاری 8 ساعته | 30-60 | 50 لیتر |
4 | ساختمانهای اداری با تایم کاری 24 ساعته | 70-100 | 90 لیتر |
5 | کارگاههای ساختمانی 8ساعته | 40-80 | 60 لیتر |
6 | کارگاههای ساختمانی 24ساعته | 80-120 | 100 لیتر |
7 | کارخانه/کارگاههای صنعتی 8 ساعته (دارای حمام) | 90-120 | 110 لیتر |
8 | سروبس بهداشتی عمومی بدون فلاش تانک | 5-12 | 7 لیتر |
9 | سرویس بهداشتی عمومی با فلاش تانک | 12-20 | 15 لیتر |
قیمت سپتیک تانک
قیمت سپتیک تانک نیز همانند بسیاری از تجهیزات صنعتی، از تحولات ارزی تاثیر پذیرفته است. اما فارغ از نرخ دلار، برای تعیین قیمت مخازن سپتیک عواملی را که تاثیر مستقیم بر آن دارد، بیان خواهیم نمود:
- ظرفیت دستگاه.
- جنس و متریال مورد استفاده در ساخت بدنه مخزن و پارتیشن بندی درون سپتیک تانک. (پلی اتیلن، فایبرگلاس، بتنی)
- ابعاد انباره تعفن. (هرچقدر قطر یا ارتفاع در نمونههای مکعبی بیشتر باشد، بدلیل نیاز به تولید مخازنی با مقاومت بیشتر، قیمت آن نیز بالاتر خواهد رفت)
نکته: در یک قاعده کلی چنانچه فضای کافی دارید، بمنظور کاهش قیمت به سازنده سپتیک تانک اجازه دهید قطر و طول متناسب را برای شما تولید کند تا بصرفهترین قیمت بدست آید.
- تعداد تجهیزات جانبی تعبیهشده
- شرایط نصب. (چنانچه محل نصب در جایی باشد که آبهای زیرزمینی مانع از نصب سریع دستگاه گردند و یا خاک محل نصب دارای تراکم بیش از حد یا سنگلاخ باشد، بهای تمامشده نصب سپتیک بالاتر خواهد رفت)
- درصورت نصب غیر دفنی، بدلیل عدم برابری نیروی وارده از سمت پساب درون مخزن و بیرون آن و نیاز به تقویت سازه ساختمان سپتیک، 30 درصد قیمت بالاتر میرود.
- طول، قطر و جنس لولههای بافل و لولههای ورودی/خروجی
- وجود/عدم وجود سیستم RBC
- کیفیت ساختاری و کیفیت ونت هوا
- میزان تحمل بار مخزن سپتیک. (مخصوص نقاطی که احتمال تردد بر روی محل دفن سپتیک تانک وجود داشته باشد)
- دفنی یا غیر دفنی بودن آن.
- نوع سپتیک تانک. (کورتیوب، کاروگیت و یا اسپیرال)
مجموعاَ اگر قصد خرید سپتیک تانک پلی اتیلن و فایبرگلاس را دارید، پیشنهاد میکنیم با مشاوران و کارشناسان فروش شرکت ساز آب تماس برقرار نمایید و لیست قیمت انواع مخزن سپتیک با ظرفیتهای مختلف را دریافت کنید.
تعمیر و نگهداری مخازن سپتیک
نکاتی که برای نگهداری از یک سیستم سپتیک تانک کارآمد و سالم باید رعایت شود:
- مراقب آنچه وارد مخزن اولیه میشود، باشید. دستمال توالت/مرطوب، تفاله چای/قهوه، دستمال کاغذی، فیلتر سیگار، پوشک بچه، بانداژ، مو، نخ دندان و…، هم موجب بالارفتن حجم جامدات درون گندانبار میگردد. و هم به سختی تجزیه میشوند. (امکان ایجاد اختلال در عملکرد انبارههای تعفن)
- از مصرف بیش از حد از مواد شیمیایی شوینده خودداری کنید. سفید کننده، شویندههای قوی و پاک کنندههای لوله کشی میتوانند باکتریهای بی هوازی درون سپتیک تانک را که به تجزیه فاضلاب کمک میکنند، از بین ببرند.
- بهتر است چربی و روغن (FOG) فاضلابها پیش از ورود به مخزن سپتیک، از طریق چربی گیر از فاضلاب جدا شوند.
- مقدار آب مصرفی باید مدیریت شود. ورود بیش از حد پساب به سپتیک تانک، باعث تلاطم مداوم فاضلاب درون مخزن اولیه میشود و تفکیک صحیح فاضلاب به درستی انجام نمیپذیرد. علاوهبر این اگر بیشتر از ظرفیت مخازن گندانبار، فاضلاب وارد آن شود سپتیک به درستی کار نخواهد کرد.
- انبارههای تعفن را به دور از درختان و گیاهان نصب کنید. (ورود ریشههای بسیار عمیق و قوی آنها به لولههای فاضلاب و یا وارد آوردن فشار به بدنه مخزن سپتیک!)
- سپتیک تانک را در محلی نصب کنید که وسایل نقلیه سنگین در آن جا عبور و مرور نداشته باشند.
- مهمترین بخش نگهداری سپتیک تانک، تخلیه به موقع لجن تشکیلشده در مخزن میباشد. (توسط پمپ خلاء و یا تانکرهای حمل فاضلاب)