در معرفی محصول جدید، قصد داریم که به بررسی کامل نمک سختی‌گیر، انواع آن، ویژگی‌ها، کاربردها، مزایا و سایر خصوصیات این محصول بپردازیم. این ماده امروزه یکی از مواد مورد نیاز و کاربردی در صنایع مختلف به شمار می‌رود که یکی از اصلی‌ترین کاربردهای آن دراحیای دستگاه‌های سختی‌گیر می‌باشد.
همانطور که می‌دانید تصفیه آب یکی از مهمترین چالش‌های محیط زیستی است که امروزه با آن مواجه هستیم. نمک تصفیه آب به دلیل درصد خلوص بالا، کارکرد گسترده در صنایع، دسترسی آسان و قیمت مناسب نقشی مهم و اساسی را در احیای مجدد سیستم‌های تصفیه آب ایفا میکند. با توجه به اهمیت بالای این محصول در روند نرم سازی آب و صنایع مختلف باید در انتخاب نوع مناسب، روش استفاده و نگهداری آن دقت شود تا بهترین نتیجه را به‌همراه داشته باشد.
نمک سختی‌گیر چیست؟
نمک سختی گیر یا تصفیه، ماده‌ای معدنی است که به صورت طبیعی در محیط زیست یافت می‌شود، فرمول شیمیایی آن NaCl است و از ترکیب یون‌های سدیم و کلر تشکیل می‌شود. این محصول به نمک خوراکی بسیار شبیه است و با نام‌های نمک تصفیه آب، نمک احیاء رزین، نمک دیگ بخار و نمک بویلر و کلرید سدیم (Sodium Chloride) نیز شناخته می‌شود. این نمک شکلی جامد و کریستالی داشته، ماده‌ای بی‌رنگ و بی‌بو است و قابلیت حل شدن در آب را نیز دارد. از ویژگی‌های موثر این ماده میتوان به نقش موثری که در احیای مجدد دستگاه‌های سختی‌گیر ایفا میکند اشاره کرد، در این فرایند محلول آب نمک باعث می‌شود که املاح و مواد معدنی انباشته شده دردستگاه پاک سازی شوند و یون‌های سدیم جایگزین آنها شود. مهم است بدانید که اگر از نمک تصفیه درست و به موقع استفاده نشود، رزین‌های دستگاه پس از مدت کوتاهی دچار سختی شده و کارایی خود را برای نرم کردن آب از دست می‌دهد.
اگر با سختی گیر و کاربردهای آن آشنا نیستید پیشنهاد میدهیم صفحه کاربردهای سختی گیر در صنعت را بخوانید.
نحوه‌ی تولید
برای تولید نمک سختی گیر ابتدا آب دریا را جمع آوری و با دقت فیلتر می‌کنند و هرگونه ناخالصی و ذرات جامد اضافی موجود در آن را از بین می‌برند. سپس این آب تصفیه شده را در مخازن و یا حوضچه‌های مناسب حرارت می‌دهند تا آب شروع به تبخیر شدن کند و محلول نمک غلیظ شود. این روند حرارت و تبخیر تا جایی ادامه پیدا میکند که میزان غلظت نمک افزایش یافته و کریستال‌های کلرید سدیم شروع به تشکیل شدن کنند، برای اطمینان از اندازه یکنواخت کریستال‌های تشکیل شده و حذف ناخالصی‌های باقی مانده بلورهای نمک تحت فرآیند خرد کردن و آسیاب مجدد قرار می‌گیرند و در نهایت نمک تصفیه شده و غربال شده را به اشکال مختلف مانند پودر، قرص یا سنگ نمک بسته بندی می‌کنند تا به عنوان عامل نرم کننده آب مورد استفاده قرار گیرد.
مشخصات فنی و ویژگی‌های نمک تصفیه آب
از ویژگی‌های فیزیکی و خواص شیمیایی نمک سختی گیر آب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرمول شیمیایی: NaCl
- نقطه ذوب: 801 درجه سانتی‌گراد
- نقطه جوش: 1413 درجه سانتی‌گراد
- حلالیت در آب: 357 گرم بر 1 لیتر در 25 درجه سانتی‌گراد
- ظاهر: جامد و کریستالی و سفید
- بو: بی‌بو
- خلوص: معمولاً 99.5% تا 99.9% خالص
- حلالیت: محلول در آب
- موارد استفاده: تصفیه‌ی آب
- رسانایی: نمک تصفیه باعث افزایش رسانایی محلول‌های احیا می‌شود که در بهبود فرآیندهای الکتریکی و الکتروشیمیایی مرتبط با تصفیه آب بسیار موثر است.
- دسترس‌پذیری و قیمت مقرون‌به‌صرفه: این محصول به طور گسترده در دسترس بوده و قیمت مناسبی دارد.
- عدم خطرناک بودن: این ماده در شرایط عادی مصرف، غیرسمی است و واکنش‌های خطرناک ندارد، که این موضوع مزیت‌های محیطی و ایمنی آن را نشان می‌دهد.
انواع نمک سختی‌گیر
در حالت کلی نمک احیاء در سه نوع مختلف سنگ نمک، نمک کریستالی و قرص نمک تولید شده و جهت استفاده درصنایع مختلف عرضه می‌شود. هرکدام از انواع نمک سختی گیر دارای ویژگی و مزایایی هستند که در ادامه توضیحات کاملی در مورد هر کدام ارائه خواهیم داد
نمک کریستالی
نمک کریستالی (Crystalline Rock Salt) یک ماده کاملاً طبیعی و خالص است که بیشتر از طریق تبخیر آب دریا به دست می‌آید. این نوع از نمک به صورت طبیعی وجود ندارد، بلکه باید تحت فرایند کریستالیزه شدن قرار گیرد تا به شکل بلورهای نمکی دانه‌بندی شده و یک دست درآید. این محصول در مقایسه با نمک‌های طبیعی خرد شده ناخالصی‌های بسیار کمتری دارد. و به دلیل خلوص و شکل ثابت و دانه بندی شده به توزیع مناسب و یکنواخت در مخزن آب کمک زیادی میکند، به همین جهت بهترین و بصرفه‌ترین انتخاب برای احیای رزین‌های کاتیونی در سیستم‌های سختی‌گیر می‌باشد.
سنگ نمک
دومین نوع از نمک سختی گیر مستقیماً از معادن نمک و بدون عملیات تصفیه به دست می‌آید، ظاهری شبیه به سنگ‌های کوچک دارد و در مقایسه با نمک کریستالی که تحت فرایند تولید دقیق قرار می‌گیرد دیرتر در آب حل می‌شود و حاوی ناخالصی‌هایی است که می توانند روی سطح رزین جمع شوند و عملکرد آن را مختل کنند، با اینکه استفاده از این نوع سنگ نمک سختی گیر از لحاظ اقتصادی بصرفه تر است اما استفاده مداوم از سنگ نمک باعث آلودگی بستر رزین، سبب اختلال در کارکرد و منجر به کاهش طول عمر دستگاه می‌شود.
قرص نمک
برای ساختن این مدل از نمک ابتدا نمک خام را از معادن و مخزن‌های زیرزمینی استخراج می‌کنند. سپس این نمک خام را با استفاده از گاز یا زغال سنگ، گرما داده و آن را تبخیر می‌کنند. این فرآیند باعث می‌شود نمک خالص و به صورت کریستال‌های متراکم باقی بماند که حاوی تقریبا 99 درصد کلرید سدیم است. در مرحله بعد این کریستال‌های متراکم را فشرده و به صورت قرص درمی‌آورند. این فرآیند فشرده‌سازی و تبلور باعث می‌شود قرص نمک هیچ گونه ناخالصی نداشته باشد و در آب به راحتی حل شود و کارایی بسیار بالایی داشته باشد. همین موضوع منجر به کاربرد گسترده‌ی قرص نمک در انواع صنایع شده است.
نمک احیاء بر پایه‌ی سدیم و پتاسیم
نمک احیاء بر پایه‌ی سدیم یا پتاسیم در واقع دو روش متفاوت است اما بدلیل اینکه هر دو نوع نمک سدیمی و پتاسیمی به صورت طبیعی بدست می‌آیند و کاربرد یکسانی نیز دارند، در یک دسته‌بندی قرار می‌گیرند. تنها تفاوت آنها در این است که نمک سدیمی کم هزینه‌تر و رایج تر است و کاربرد گسترده‌تری هم دارد. تفاوت کاربردی و درواقع برتری نمک پتاسیمی نیز در این موضوع است که تاثیر کمتری بر فشار خون دارد و برای سلامتی بهتر است.
کاربردهای نمک سختی‌گیر
نمک تصفیه بدلیل ویژگی‌های خاصی که در بالا از آنها نام بردیم، کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف دارد که به آنها در ادامه اشاره می‌کنیم:
- صنایع غذایی: کلرید سدیم یا نمک احیا به طور گسترده در تولید محصولات غذایی مختلف استفاده می‌شود.
- صنایع شیمیایی: نمک ماده‌ای خام و بسیار مهم در فرآیند تولیدات شیمیایی است که به در این میان میتوان به کلر، هیدروکسید سدیم و پراکسید هیدروژن که در تصفیه آب، داروسازی و فرآیندهای صنعتی استفاده می شوند، اشاره کرد.
- صنعت پزشکی: نمک سختی گیر کاربرد ویژه‌ای در صنعت پزشکی دارد. این محصول در محلول‌های داخل وریدی (IV) برای تامین الکترولیت‌های ضروری و برای درمان هیدراتاسیون استفاده می‌شود. همچنین به عنوان یک عنصر کلیدی در تولید محلول‌های نمکی برای کاربردهای پزشکی مانند شستشوی بینی و قطره‌های چشمی استفاده می‌شود.
- تصفیه آب: در تصفیه آب از نمک احیا کننده برای بازیابی رزین‌ها در نرم کننده‌های آب استفاده می‌شود. همچنین برای جلوگیری از خوردگی لوله و یخ زدگی مواد شیمیایی در سیستم‌های تصفیه آب کاربرد گسترده‌ای دارد.
- صنعت تولید: نمک سختی‌گیر کاربرد وسیعی در صنایع تولیدی دارد.برای مثال فلزکاری و فرآیندهای لحیم کاری و جوشکاری را تسهیل می کند و برای تمیزکاری صنعتی، تصفیه سطوح فلزی و در تولید موادی مانند شیشه و سرامیک استفاده می‌شود.
مزایای نمک احیاء
استفاده از نمک نرم کننده مزایایی مانند حلالیت بالا، بازسازی موثر ، فعال سازی مجدد و سریع رزین‌های سختی‌گیر ، سازگاری با تجهیزات که باعث جلوگیری از فرسایش و خرابی آنها می‌شود و در نهایت شاید یکی از مزایای محبوب بین خریداران مقرون به صرفه بودن این محصول در کنار تمامی مزایای دیگر است که براحتی قابلیت دسترسی بدان وجود دارد.
چه زمانی باید از نمک سختی‌گیر استفاده کرد؟
ریختن نمک در داخل دستگاه از نکات مهمی است که در افزایش طول عمر آن نقش حیاتی دارد و باید توجه ویژه ای به آن کرد، میزان سختی آب، میزان مصرف آب و اندازه مخزن نمک از عوامل مهم تعیین کننده در زمان استفاده از نمک تصفیه می‌باشند. توصیه می‌شود هر 2 هفته یک بار میزان نمک موجود در مخزن را بررسی کنید و در صورتی که مقدار آن به کمتر از نصف مخزن رسیده است، نمک را مجدداً شارژ کنید. البته برخی از دستگاه‌های سختی‌گیر دارای سنسورهایی هستند که به طور خودکار زمان استفاده مجدد از نمک را نشان می‌دهند، که این از مزایای اضافی آنها می‌باشد. بسته به نوع دستگاه، فرکانس احیای رزین‌ها متفاوت است که ممکن است هفتگی یا حتی روزانه باشد.
اگر برای اولین باراست که از نمک سختی‌گیراستفاده میکنید، توصیه می‌کنیم از آب مقطر برای احیای رزین‌ها استفاده کنید. نباید فراموش کنید که در هر دوره (ماهیانه)، تقریبا 240 گرم نمک برای هر لیتر آب مورد استفاده قرار دهید.
آیا میتوان انواع نمک‌های سختی‌گیر را با هم مخلوط کرد؟
به طور کلی مخلوط کردن انواع نمک‌های نرم کننده‌ی آب مانند سنگ نمک و نمک کریستالی توصیه نمی‌شود. مخلوط کردن نمک‌ها می‌تواند منجر به اشباع شدن دیواره‌های مخزن از نمک شود که می‌تواند آسیب رسان باشد. اگر نیاز به تغییر نوع نمک استفاده شده در دستگاه سختی‌گیر آب دارید، مهم است که قبل از ریختن نوع جدید نمک در آن، دیواره‌های مخزن را به طور کامل تمیز کنید. این کار از بروز هرگونه مشکل در تغییر نوع نمک جلوگیری میکند.
عوامل موثر بر قیمت نمک سختی گیر
با اینکه اشاره کردیم که این محصول قیمت به صرفه‌ای دارد اما نکات مهمی در هنگام خرید وجود دارد که باید از آنها اطلاع داشته باشید. در نظر گرفتن فاکتورهای زیر برای انتخاب و خرید نمک تصفیه آب مناسب و سازگار با دستگاه سختی‌گیر و رزین‌های مورد استفاده امری ضروری می‌باشد:
·کاربرد براساس شکل و میزان خالص بودن
همانطور که قبلا هم اشاره کردیم این محصول به طور کلی به سه صورت سنگی، کریستالی و قرصی عرضه می‌شود که هرکدام کاربرد و قیمتی متفاوت دارند که باید متناسب با دستگاه سختی‌گیر، منطقه‌ی جغرافیایی و شرایط و ویژگی‌های آب منطقه مناسب ترین مورد را برای صنعت خود انتخاب کنید.
·میزان خالص بودن
میزان خالص بودن نمک نقش مهمی در انتخاب و خرید آن دارد، هرچه میزان خالوص نمک بیشتر باشد باقیمانده‌ی کمتری در مخزن رزین رها می‌شود. البته این ویژگی منجر به افزایش قیمت نسبت به موارد با خلوص کمتر می‌شود.
·شرکت تولید کننده
بیشتر از اینکه به قیمت محصول توجه داشته باشید، مهم است اطمینان حاصل کنید که از شرکت تولیدکننده معتبر و قابل اعتمادی خرید میکنید.
قیمت نمک سختی در سازآب
اگر قصد خرید نمک سختی گیررا دارید، برای اطمینان از انتخاب مناسب ترین نمک سختی گیر مناسب دستگاه و نیازتان، می‌توانید با کارشناسان مجرب شرکت سازآب تماس بگیرید تا از راهنمایی‌های تخصصی درباره‌ی این محصول بهره مند شوید. لازم به ذکر است قیمت عرضه نمک سختی گیر در سازآب از 2900 تومان تا 3400 تومان بفروش می رسد. البته تغییرات قیمت هم داریم که به دلیل تغییرات قیمت در بازار می باشد.
نحوه‌ی نگهداری از نمک نرم کننده آب یا نمک سختی گیر
برای نگهداری صحیح از نمک نرم کننده به منظور حفظ سلامت، کیفیت و عملکرد آن باید این نکات را حتما رعایت کنید:
- باید در محیطی خشک و دور از رطوبت نگهداری شود. رطوبت باعث ایجاد کلوخه و سخت شدن نمک می‌شود که در نتیجه باعث گرفتگی لوله‌ها و مشکلات دیگر می‌گردد.
- باید در دمای مناسب نگهداری شود. نگهداری در دمای بالا باعث ذوب شدن نمک و در دمای پایین باعث سخت شدن آن می‌شود.
- باید در محلی دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود، چون نور خورشید باعث تجزیه شدن این محصول می‌شود.
- باید در محلی دور از مواد شیمیایی و سموم نگهداری شود. این مواد می‌توانند باعث آلوده شدن نمک و ایجاد مشکلات در سختی‌گیر شوند.
- نمک سختی‌گیر باید در ظرف‌های در بسته نگهداری شود. این کار از ورود آلودگی‌ها و رطوبت به نمک جلوگیری میکند.
جمع بندی
در این مقاله به کلرید سدیم یا نمک تصفیه و ترکیبات آن پرداختیم و فهمیدیم که چگونه و در چه شکل و ظاهری تولید وعرضه می‌شود، چگونه نگهداری می‌شود، از خواص و ویژگی‌های آن سخن گفتیم و همچنین فهمیدیم که این نمک کاربرد مهم و حیاتی در انواع صنایع مختلف از جمله در رزین‌های سختی‌گیر آب دارد.
